Projenin başladığı yıl ambalaj atıklarının geri dönüşümü sayesinde 976.744 ailenin yıllık harcadığı elektriğe tekabül eden 2.7 milyar kw/h elektrik tasarrufu sağlanmış. Fakat sıfır atık kavramı, yalnızca atığın geri dönüşümüden ibaret olarak da görülebiliyor. Halbuki 'Sıfır Atık' da en öncelikli amaç, atık oluşumunu önleme ve azaltmaktır.
Kişi başına en çok israf yapan ülkeler listesinde ilk 3 te olan Türkiye'de her yıl kişi başı 93 kilogram besin çöpe gidiyor. Bu aynı zamanda, ülkemizde oluşacak yıllık ekstra 359 milyon ton CO2 demek. Ki buradan iklim değişikliğine yol açan sera gazların ciddi bir sorumlusunun da dünyanın gıda atıkları, israf olduğu anlaşılıyor. Üstelik su, toprak, enerji, zaman gibi doğal kaynaklar zaten kısıtlıyken, çöpe atılan besinleri geri dönüştürmek ve yeni talebi karşılamak üzere tarlada yeniden üretmek için boş yere harcanmış oluyor.
Kısıtlı kaynakların verimli kullanılması için üreticiden tüketiciye, vatandaştan devlete kadar toplumun her yapısı üzerine görev düşüyor. Son basamak olan tüketiciler olarak evde yapılabilecek basit birkaç hamle çöpe atılan artıkların azaltılması ve önlenmesinde oldukça etkili olabiliyor:
- Planlı ve yalnızca ihtiyaç kadar almak, gereksiz tüketimi azaltmak
- Sebze meyveyi mevsiminde almak
- Yerli üretim, yerel ürün almak
- tedarikte daha az yakıt ve egzoz salınımı
- Su kullanımını en aza indirmek
- musluktan akan su kadar, çöpe giden her besinle birlikte üretimi için kullanılmış su ve diğer kaynaklarda boşuna harcanmış olur
- Gerektiği kadar kullanıp kalanı dondurmak, konservelemek, kurutmak yada paylaşmak
- özellikle ekmek
- Tüketilecek kadar tabağa koyup, tabaktakini son lokmasına kadar bitirme
- Japonya'da bir ramen dükkanında, sipariş edilen her on yemeği son damlasına kadar bitiren (kanmaku) müşterilere bir ücretsiz yemek için kupon verilerek sıfır atığa teşvik ediliyor
- Sebze, meyveyi iyi yıkayıp kabuğuyla tüketmek
- patatesi kabuğu ile doğrama
- Fazlalıkları başka yemeğe dönüştürmek
- dolma için çıkarılan kabağın içi & brokoli sapı ile çorba,
- balık kılçığı & soğan & sarımsak & mantar kabuğu ile balık suyu
- Artık çıkıyorsa değerlendirmek
- domates kabuğu illede soyulacaksa kurutup baharat yapımı,
- meyve sebze kabukları ile sirke yapımı
- sebze & meyve kabuk - sapı & çay - kahve posası & yumurta kabuğu ile kompost yapımı
- Gri suyu geri kazandırmak
- bulaşıkların sudan geçirilmesinde gün boyu mutfak musluğunda akan suyu toplayıp kullanmak
- banyoda küvetteki - duşta akan suyu toplayarak klozet vb yerlerde kullanmak,
- sebze meyvelerin kabuk çöp saplarını meyve & sebze & pirinç vb yıkama suyuna ekleyip biraz beklettikten sonra bahçede saksıda bitkilerin sulanmasında kullanmak
İsraf ve açlığın önüne geçmek üzere oluşturulmuş şimdiye kadar çesitli dijital uygulamalar geliştirilmiş. Bu uygulamalar üreticiler, tüketiciler ve işletmeler arasında köprü kurarak ihtiyaç sahiplerini temiz besinle buluşturmayı hedefliyor.
Hayat boyu beslenme : minell's projesi , hayatboyubeslenme
UNEP. Food Waste Index Report 2021, https://www.unep.org/resources/report/unep-food-waste-index-report-2021 , 2021.
FAO. Technical Platform on the Measurement and Reduction of Food Loss and Waste. http://www.fao.org/platform-food-loss-waste/news/detail/en/c/1378973/ , 2021.
Poore, J., & Nemecek, T. Reducing food’s environmental impacts through producers and consumers. Science, 360(6392). 2018.The Gaia Foundation. Wake Up Call. https://www.youtube.com/watch?v=jid2A7ldc_8 , 2014.
Evans, David. Food Waste: Home Consumption, Material Culture and Everyday Life. , 2014.
https://www.eak-ramen.jp/ :町田商店では、ラーメンをスープまで飲み干して頂くことを「完まく」と言います。本アプリは、完まく毎にスタンプを差し上げます、10枚貯まるとラーメンが1杯無料になるクーポンをプレゼント。
Ulaşlı, K. Geri kazanılabilir atıkların yönetimi ve sıfır atık projesi uygulamaları: Kadıköy Belediyesi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi. 2018.
Çavuş O. Gıda İsrafının Önlenmesinde Teknolojinin Gücü: Dijital Uygulamalar. Journal of New Tourism Trends. 2021.
Cutts, Steve. Harris, Guy. Where is Water? - The Water Room #2. UNESCO WWAP. https://www.youtube.com/watch?v=b1f-G6v3voA . , 2015.
TÜBİTAK Bilim İnsanı Destek Programları https://ebideb.tubitak.gov.tr/giris.htm