SNP: Bireysel farklılıkların kaynağı

P

olimorfizm, Grekçe ‘poli’ ve ‘morfizm’ kelimelerinden oluşan çok biçimlilik terimi, bir unsurun birden fazla tipte görülmesidir. Genetik polimorfizm ise bir popülasyonda allel düzeyinde oluşan iki ya da daha fazla genotip oluşumudur. Genotip bozukluğu olan mutasyondan farkı, polimorfizmin toplumun %1 den daha fazlasında rastlanmasıdır. Mutasyon doğrudan bir hastalık ya da bozukluk nedeni olabilirken, polimorfizm hastalığa yatkınlık ya da direnç olarak kabul edilir.

En sık rastlanan polimorfizm türü olan SNP (Tek Nükleotid Polimorfizmi), herhangi iki birey genomundaki ortalama her 1000 nükleotidden 1’inde gözlenen farklılıktır. Bu tip genetik varyasyonlar fiziksel görünüş olarak her bireyin farklı olmasını sağlayan bir mekanizma olmakla birlikte hastalıklara eğilim, immün sistemin direnci, ilaçlara yanıt, besin ögelerinin vücuttaki metabolizması gibi iç ve dış faktörlere gösterilen yanıtta bireyler arası farklılık oluşmasında temel etkendir.

Genetik analizler sonucu tespit edilen farklılıkların oluşturduğu yatkınlıklar ve dirençler düşünülerek kanıta dayalı hazırlanan kişiselleştirilmiş gen-besin ögesi-hastalık etkileşimini içeren tedavi planı sağlığın iyileştirilmesi ve korunmasında izlenecek etkin bir yoldur.

GNB3 geni hücre içi sinyalde rol alan G protein alt ünitesini kodlar. Gende görülen C825T polimorfizmi sodyum kanallarının aktivitesini artırarak kan basıncının yükselmesine neden olabilmektedir. (1) Yüksek tuz tüketiminin C825T polimorfizmi taşıyan bireylerde kan basıncında artışa neden olduğunu bildiren araştırmalarla birlikte bu varyasyonun düşük tuz alımında diyabet ile ilişkilendirildiği çalışmalar da mevcuttur. (2) Söz konusu çalışma normal ve yüksek sodyum alımının C825T polizmorfizminde diyabetle ilişkili bulunmamıştır.

Tuz tüketiminin ilişkilendirildiği araştırmalarda T alleli içeren genler C allelinden anlamlı şekilde daha yüksektir. (3) C825T polimorfizminin aterosklerozis, kardiyovasküler hastalıklar, obezite, diyabet ve metabolik sendroma yatkınlık oluşturulduğu bildirilmiştir. (4; 5; 6; 7; 8; 9; 10) Yapılan bir çalışmada diyetle daha fazla E vitamialımı C825T polimorfizminde kardiyovasküler hastalık karşıtı etki gözlendiği belirtilmiştir. (11)

Prostat kanseri (12), kolorektal kanser , gastrik kanser, (13) irritabl bağırsak sendromu (14), antidepresan etkinliği (15) C825T polimorfizmin ilişkili olabileceği konulardan bazılarıdır.

Nutrigenetik ve Nutrigenomik: T alleline sahip bireylerlin obeziteye daha yatkın oldukları ancak düşük kalorili diyete C allel taşıyıcılarından daha yüksek yanıt verdiklerini belirten çalışmalar mevcuttur. (16)

T allel taşıyıcı bireylerde total kalorinin düşük tutularak E vitamininden zengin yağlı tohum, tam tahıl ve kurubaklagil içerikli bir diyetle G protein aktivitesi dengelenebilir.

Kolesterol tutulumunda mekanizması bilinen yeşil yapraklı, tam tahıllı ve kurubaklagillerle yeterli miktarda alımı sağlanan diyet posası total kolesterol düzeyindeki artışla tetiklenebilecek kardiyovasküler hastalık ve diyabet karşı etkin savunma oluşturabilir.

Tuz tüketiminin T allel taşıcı bireylerdeki etkisi düşünüldüğünde tuz alımını azaltmak hipertansiyonu önlemede etkili olmaktadır.

Fiziksel aktivite ile ilgili gen ekspresyonunda ilişki bulunması (17) ışığında bireylerin aktivite düzeylerinin gözden geçirilmesi C825T etkinliğinin azaltılmasına yardımcı olacaktır.

Bireysel ve topluma göre değişiklik gösteren genlerin metabolik yanıttaki etkilerinin hastalık ve besin düzeyinde anlaşılması için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Kaynaklar ve İleri Okuma:

1. NEJATIZADEH, Azim, et al. Association of GNB3 C825T polymorphism with plasma electrolyte balance and susceptibility to hypertension. Genetics and molecular biology, 2011, 34.4: 553-556.

2. DAIMON, Makoto, et al. Salt consumption-dependent association of the GNB3 gene polymorphism with type 2 DM. Biochemical and biophysical research communications, 2008, 374.3: 576-580.

3. Martín DN. et al., G-protein beta-3 subunit gene C825 T polymorphism: Influence on plasma sodium and potassium concentrations in essential hypertensive patients, 2005, 77.23: 2879-2886.

4. YAMAMOTO, Miyuki, et al. Association of GNB3 gene with pulse pressure and clustering of risk factors for cardiovascular disease in Japanese. Biochemical and biophysical research communications, 2004, 316.3: 744-748.

5. DAIMON, M., et al. Association of the G-protein β3 subunit gene polymorphism with the incidence of cardiovascular disease independent of hypertension: the Funagata study. Journal of human hypertension, 2013, 27.10: 612.

6. OZDEMIR, Alev Cagla, et al. GNB3 overexpression causes obesity and metabolic syndrome. PloS one, 2017, 12.12: e0188763.

7. FARAMARZIYAN, Narges, et al. The Association between GNB3 Gene Polymorphism and Obesity: A Systematic Review and Meta-Analysis. Iranian Journal of Diabetes & Obesity (IJDO), 2017, 9.

8. LI, Hui-Lan, et al. Association between GNB3 c. 825C> T polymorphism and the risk of overweight and obesity: A meta-analysis. Meta gene, 2016, 9: 18-25.

9. FREY, Ulrich H., et al. GNB3 gene 825 TT variant predicts hard coronary events in the population-based Heinz Nixdorf Recall study. Atherosclerosis, 2014, 237.2: 437-442.

10. KO, K. D., et al. Associations between the GNB3 C825T polymorphism and obesity-related metabolic risk factors in Korean obese women. Journal of endocrinological investigation, 2014, 37.11: 1117-1120.

11. PARK, Clara Yongjoo, et al. Habitual dietary intake of β-carotene, vitamin C, folate, or vitamin E may interact with single nucleotide polymorphisms on brachial–ankle pulse wave velocity in healthy adults. European journal of nutrition, 2016, 55.2: 855-86.

12. SAFARINEJAD, Mohammad Reza, et al. G Protein β3 Subunit Gene C825T Polymorphism and its Association with the Presence and Clinicopathological Characteristics of Prostate Cancer. The Journal of urology, 2012, 188.1: 287-293.

13. SHIBATA, Tomoyuki, et al. The G-protein β3 polymorphism is associated with diffuse type gastric cancer in Japanese. Asian Pac J Cancer Prev, 2010, 11.5: 1195-9.

14. JIANG, Dongbo, et al. G protein beta 3 (GNβ3) C825T polymorphism and irritable bowel syndrome susceptibility: an updated meta-analysis based on eleven case-control studies. Oncotarget, 2018, 9.2: 2770.

15. HU, Qiang, et al. Influence of GNB3 C825T polymorphism on the efficacy of antidepressants in the treatment of major depressive disorder: a meta-analysis. Journal of affective disorders, 2015, 172: 103-109.

16. HWANG, I. C., et al. Effect of the G‐protein β3 subunit 825T allele on the change of body adiposity in obese female. Diabetes, Obesity and Metabolism, 2013, 15.3: 284-286.

17. Dinç N. ve ark., Futbolcu ve sedanterlerde GNB3 C825T mutasyonunun atletik performansa etkisi, 2009.

Uyarı Bu web sitesinin içeriği bilgilendirme amaçlıdır ve kişisel tıbbi tavsiye verme amacı taşımaz. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız için sağlık uzmanına başvurmalısınız.

Hayat boyu beslenme : minell's projesi , hayatboyubeslenme