"Üstadım" dedim, "Bayrama ne keseyim?". Dedi "Önce: Gıybeti kes. Kul hakkı yemeyi kes. Yalan söylemeyi kes. Haram yemeyi kes. Adam kayırmayı kes. İsrafı kes. Kötülükten irtibatını kes... Bunları kesmezsen, Ne kesersen beyhude.." "Üstadım" dedim: "Bayrama ne alayım?" "Birkaç piri fâniden gönül, birkaç çocuktan gülücük, birkaç fakirden de duâ al."
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi tarafından yayımlanan raporlara göre, savaş bölgelerinde kadın ve çocuklar, hedef alınan en savunmasız gruplar arasında. 2022 tarihli bir BM raporu, çatışma bölgelerinde kadınlara yönelik cinsel şiddetin bir savaş silahı olarak kullanıldığını ve bu durumun hem bireysel hem de toplumsal travmalara yol açtığını belgeliyor. Çocuklar ise, UNICEF’in 2021 raporuna göre, savaşlarda doğrudan hedef alınmakta ya da asker olarak kullanılmakta, bu da onların fiziksel ve zihinsel gelişimlerini kalıcı etki bırakması kaçınılmaz.
Dünya Sağlık Örgütü tarafından yapılan araştırmalar, savaş bölgelerinde yaşayan sivillerde post-travmatik stres bozukluğu oranlarının %40’a kadar yükseldiğini ortaya koydu. Özellikle çocuklar, yaşadıkları travmalar nedeniyle öğrenme güçlükleri, davranış bozuklukları ve uzun vadeli ruh sağlığı sorunlarıyla karşı karşıya. Kadınlar ise, savaşın yol açtığı stres ve şiddetin etkisiyle depresyon, anksiyete ve diğer psikiyatrik bozukluklara daha eğilimli. The Lancet dergisinde yayımlanan bir makale, Suriye’deki iç savaş sırasında kadınlarda düşük ve erken doğum oranlarının %30 oranında arttığını, yeni doğan bebeklerde ise düşük doğum ağırlığı vakalarının ciddi şekilde yükseldiğini raporladı.
Savaşların sağlık üzerindeki etkileri yalnızca ruhsal değil, aynı zamanda fiziksel boyutta da. DSÖ’nun 2020 tarihli bir raporuna göre, çatışma bölgelerinde sağlık altyapısının tahrip edilmesi, temiz suya erişim eksikliği ve yetersiz beslenme, bulaşıcı hastalıkların yayılmasını hızlandırıyor. Yemen’deki savaş sırasında kolera salgını, 1 milyondan fazla insanı etkilemiş ve binlerce çocuğun ölümüne neden olduğu belirtildi. UNICEF’in verilerine göre, savaş bölgelerinde çocuk ölüm oranları, barış zamanına kıyasla 5 kat daha yüksek. Nature dergisinde yayımlanan bir çalışma, travmatik deneyimlerin DNA metilasyonu yoluyla sonraki nesillere aktarılabileceğini ve bu durumun gelecek nesillerin ruh sağlığını etkileyebileceğini gözler önüne serdi. Savaş suçlarının yalnızca bir insanlık suçu değil, aynı zamanda küresel bir sağlık krizi olduğu açık, yalnız bugünü değil geleceği de tehdit eden bir kriz.
Bayramlar, barışın, sevginin ve kardeşliğin simgesi. Gelin, bu bayramda sadece kurban kesmekle yetinmeyelim; içimizdeki kötülükleri keselim, savaşlara ve zulme karşı sesimizi yükseltelim. Çünkü gerçek bayram, tüm insanlığın huzur, sağlık ve güven içinde yaşadığı bir dünyayı oluşturma gayretidir.
Kaynaklar ve İleri Okuma:
Uyarı Bu web sitesinin içeriği bilgilendirme amaçlıdır ve kişisel tıbbi tavsiye verme amacı taşımaz. Sağlığınızla ilgili tüm sorularınız için sağlık uzmanına başvurmalısınız.
hayatboyubeslenme
Hayat Boyu Beslenme
